การโอนหุ้นตามกฎหมายสหกรณ์
ศาสตราจารย์พิเศษ
อาบ นคะจัด (77)
นายกสมาคมเศรษฐศาสตร์สหกรณ์แห่งประเทศไทย
การโอนหุ้นตามกฎหมายสหกรณ์ ซึ่งบัญญัติไว้ในมาตรา 43 (5) แห่ง พ.ร.บ. สหกรณ์ พ.ศ. 2542 ความว่า ข้อบังคับของสหกรณ์ อย่างน้อยต้องมีรายการดังต่อไปนี้ “(5) ทุนซึ่งแบ่งเป็นหุ้น มูลค่าของหุ้น การชำระค่าหุ้นด้วยเงินหรือทรัพย์สินอื่น การขายและการโอนหุ้น ตลอดจนการจ่ายคืนค่าหุ้น”
กรณีที่ต้องมีการโอนหุ้นตามกฎหมายสหกรณ์ มีได้เฉพาะกรณีที่สมาชิกของสหกรณ์หนึ่ง จำเป็นต้องย้ายออกจากแดนรับสมาชิกของสหกรณ์นั้น แล้วไปสมัครเป็นสมาชิกของอีกสหกรณ์หนึ่งซึ่งเป็นสหกรณ์ประเภทเดียวกัน พร้อมยื่นใบแจ้งจำนวนหุ้นและหนี้สินที่สหกรณ์เดิมออกให้ทั้งเสียค่าสมัคร และมอบค่าหุ้นหนึ่งหุ้นบวกกับหุ้นที่ตนถือยู่ในสหกรณ์เดิมแก่สหกรณ์ใหม่
เมื่อสหกรณ์ใหม่รับเป็นสมาชิกแล้ว จึงขอกู้เงินจากสหกรณ์ใหม่โดยมีหลักประกันถูกต้อง พร้อมทั้งขอให้สหกรณ์ใหม่ใช้เงินที่ตนขอกู้นั้นชำระหนี้ที่ตนมีอยู่กับสหกรณ์เดิมแทนตน
เมื่อสหกรณ์ใหม่ได้รับมอบค่าหุ้นจากสมาชิกใหม่แล้ว สหกรณ์ใหม่ย่อมได้สิทธิเหนือหุ้นที่ได้รับมอบสามารถขอโอนหุ้นจากสหกรณ์เดิมของสมาชิกใหม่มาเป็นทุนเรือนหุ้นของตนตาม พ.ร.บ. สหกรณ์ พ.ศ. 2542 มาตรา 43 (5) ดังกล่าว ขอยกตัวอย่างประกอบความเข้าใจข้อบังคับสหกรณ์ว่าด้วยธุรกรรม (Transactions) ของสหกรณ์กับสหกรณ์และของสหกรณ์กับสมาชิก ดังต่อไปนี้
กรณีที่ต้องมีการโอนหุ้น : นาย
ก.
เป็นอาจารย์ของมหาวิทยาลัยแม่โจ้ เป็นสมาชิกสหกรณ์ออมทรัพย์มหาวิทยาลัยแม่โจ้ จำกัด (สอ.มจ.) มีหุ้นอยู่ 3 แสนบาท มีหนี้อยู่ 2 แสนบาท โดยใช้หุ้นจำนำประกันหนี้ ได้โอนมาเป็นอาจารย์ของ มก. ได้สมัครและเป็นสมาชิกของ สอ.มก. นาย
ก.
ได้ดำเนินการตามกรณีที่ต้องมีการโอนหุ้นตามกฎหมายสหกรณ์ที่กล่าวแล้วในวรรคแรก นี่เป็นกรณีที่หนึ่ง กรณีที่ไม่ต้องมีการโอนหุ้น แต่ต้องมีการจ่ายคืนค่าหุ้น คือ ถ้านาย ก. ได้ขอลาออกจากสหกรณ์เดิม เมื่อสหกรณ์เดิมหักเงินค่าหุ้นชำระหนี้นาย ก. แล้ว มีเงินค่าหุ้นของนาย ก. เหลือ 1 แสนบาท จึงต้องจ่ายคืนค่าหุ้นที่เหลือนั้นคืนแก่นาย ก. นายก. ก็สามารถมาสมัครและเป็นสมาชิกของ สอ.มก. ได้นี่เป็นกรณีที่สอง
สหกรณ์ออมทรัพย์ที่ล้าสมัยบางแห่ง กำหนดในข้อบังคับไม่รับบุคคลที่เป็นสมาชิกของสหกรณ์อื่นที่มีวัตถุประสงค์ให้กู้ยืมเงินเป็นสมาชิก จึงถูกข้อบังคับปิดกั้น ไม่ให้ทำได้ตามตัวอย่างในวรรคสอง กรณีต้องมีการโอนหุ้นเว้นแต่จะต้องให้นาย ก. ลาออกจากสหกรณ์เดิมก่อน ซึ่งทำให้ไม่มีธุรกรรม การโอนหุ้นมีแต่ธุรกรรมการจ่ายคืนค่าหุ้นที่เกิดขึ้นในสหกรณ์ที่เกี่ยวข้อง ข้อบังคับเช่นนั้นเป็นของเก่าใน พ.ร.บ. สหกรณ์ พ.ศ. 2511 ใช้สำหรับสหกรณ์ไม่จำกัด คือสหกรณ์ซึ่งสมาชิกทุกคนมีความรับผิดร่วมกันเพื่อหนี้ทั้งปวงของสหกรณ์โดยไม่จำกัด เวลานี้ พ.ร.บ.สหกรณ์ พ.ศ. 2542 ไม่มีสหกรณ์ไม่จำกัดแล้ว มีแต่สหกรณ์จำกัด คือสหกรณ์ซึ่งสมาชิกมีความรับผิดจำกัดเพียงไม่เกินจำนวนเงินค่าหุ้นที่ยังใช้ไม่ครบมูลค่าหุ้นที่ตนถือ (มาตรา 7 แห่ง พ.ร.บ. สหกรณ์ พ.ศ. 2511)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น